De gemiddelde huurquote ligt in Nederland op 23%. Een percentage van 30% wordt als nog net betaalbaar gezien. De onderzoekers van OTB keken ook op een andere manier naar betaalbaarheid. Zij onderzochten of huurders nog maatschappelijk mee kunnen doen nadat de huur betaald is. Daarbij baseerden zij zich op normen die ontwikkeld zijn door het kenniscentrum voor budgetvoorlichting Nibud. Het Nibud heeft een rekenmodel voor een ‘maatschappelijk aanvaardbare consumptiepatroon’, geld dat mensen uitgeven aan andere levensbehoeften dan wonen. Het gaat dan bijvoorbeeld om kleding, huishoudelijke artikelen of abonnementen. Het rekenmodel gaat daarbij uit van huishoudens die verstandig met geld omgaan, weinig niet-noodzakelijke uitgaven hebben, en alle inkomensondersteuning hebben aangevraagd waar zij recht op hebben. Bijna miljoen huurders woont onbetaalbaar  Als het ´maatschappelijk aanvaardbare consumptiepatroon´ van het inkomen is afgetrokken, blijft het ´resterend inkomen´ over. Voor 37 procent van de bewoners van een sociale huurwoning is dat te laag om de huur van te betalen; 855.200 huishoudens Datzelfde geldt voor 139.700 huishoudens in de particuliere sector, bij elkaar dus bijna een miljoen huurders. Om toch rond te kunnen komen moeten die huishoudens dus minder uitgeven aan zaken als kleding of een sportclub voor de kinderen dan maatschappelijk aanvaardbaar wordt geacht. Schokkende uitkomst  De onderzoekers, Mariette Haffner en Harry Bouwmeester, hadden deze resultaten van tevoren niet verwacht en noemen de uitkomst ‘toch wel schokkend’. ‘Het probleem concentreert zich in de laagste inkomensgroepen’, vertelt Haffner aan Aedes Magazine, tijdschrift voor medewerkers van woningcorporaties. ‘Pas bij een netto maandinkomen vanaf 2100 euro per maand komt dit probleem vrijwel niet meer voor’. Situatie in 2013 waarschijnlijk nog slechter  Het onderzoek van OTB is gebaseerd op huurprijs-, huurtoeslag- en inkomensgegevens uit 2009. Sindsdien zijn de huurprijzen gestegen, is op de huurtoeslag bezuinigd, zijn de energiekosten omhoog gegaan en kunnen huishoudens met een netto maandinkomen vanaf ongeveer 1800 euro geen sociale huurwoning meer huren omdat ze daar ´te rijk´ voor zouden zijn. Het valt daarom te verwachten dat het aantal huurders dat moeilijk rond kan komen alleen maar is gestegen. Over de studie van OTB verscheen een artikel in het oktobernummer van het vaktijdschrift Real Estate Research Quarterly. Aedes Magazine, tijdschrift voor Woningcorporaties besteedde er in het decembernummer aandacht aan. ? 

De motie kreeg steun van alle partijen, behalve van D66. De Woonbond is blij met deze kritische opstelling. Directeur Ronald Paping: “Een mooi resultaat. Mede dankzij onze druk en actie maakt ook de Eerste Kamer zich grote zorgen over effecten van verhuurdersheffing”. Voorafgaande aan het debat luidden Woonbond en FNV Bouw de noodklok. Daarbij werd aan leden van de Eerste Kamer uitgelegd dat de heffing zal leiden tot forse huurstijgingen en massale ontslagen in de bouwsector. Zij toonden zich geïnteresseerd in het alternatief dat de Woonbond en FNV Bouw aandroegen: verplicht verhuurders tot investeringen, dan zal dat minstens zoveel opleveren voor de staatskas als de voorgestelde heffing. De Actie Huuralarm heeft hiermee een eerste resultaat geboekt. Maar de strijd gaat door. De verhuurdersheffing en de forse huurverhogingen zijn hiermee namelijk niet van de baan. De heffing van 50 miljoen in 2013 gaat wel door. Voor de jaren daarna moet de minister eerst met een uitgewerkt voorstel komen die de mogelijkheid biedt om op termijn te blijven investeren in onderhoud en nieuwbouw. De Eerste Kamerleden verzoeken de minister om hen hierover voor 1 maart te informeren. De minister had eerder al aangegeven dat hij de maatregelen op de huurmarkt zorgvuldig wil uitwerken en daarover wil overleggen met corporaties, gemeenten en huurdersorganisaties. De Woonbond is graag bereid om met minister te overleggen over een alternatief die wel goed is voor de woningmarkt en de huurders. De kern van zo’n alternatief is ‘investeren in plaats van heffen’.

Zij willen dat er een investeringsalternatief wordt onderzocht. Woonbond en FNV Bouw hebben er bij herhaling op gewezen dat een investering door woningcorporaties van 5 miljard euro in nieuwbouw het Rijk 2,5 miljard euro oplevert door inkomsten uit BTW en loonbelasting. De senatoren van CDA, GroenLinks,  PvdA, SP en VVD willen pleiten voor extra tijd om de mogelijkheden van dit alternatief zorgvuldig te onderzoeken. Woonbonddirecteur Ronald Paping (midden, met bel) luidt in bijzijn van leden Eerste Kamer de noodklok over het huurbeleid. Vlnr: Peter Essers (CDA), Greetje de Vries Leggedoor (CDA), Ronald Paping (Woonbond), Dick Koerselman (FNV Bouw), Guusje Ter Horst (PvdA) De verhuurdersheffing houdt in dat het Rijk aan verhuurders een heffing oplegt van jaarlijks 2 miljard euro.  Om dat mogelijk te maken komen er wat het Rijk betreft inkomensafhankelijke huurverhogingen van 4 tot 9 procent. Verhuurders geven aan zij daarmee bij lange na niet uit de kosten zijn. Bouw- en renovatieprojecten worden stopgezet, onderhoud gaat er bij inschieten en ook voor investeringen in duurzaamheid en leefbaarheid zal geen geld meer zijn. Het Centraal Fonds Volkshuisvesting , een autoriteit in de volkshuisvesting, becijferde dat de verhuurdersheffing leidt tot het faillissement van meer dan  40 woningcorporaties. Onder huurders, woningzoekenden en ook verhuurders is groot verzet tegen de verhuurdersheffing en de huurverhogingen. In korte tijd plaatsten ruim 13.000 mensen hun digitale handtekening op huuralarm.petities.nl.